Được viết bởi Cảm biến nhiệt độ nước làm mát có tên tiếng Anh là Engine Coolant Temperature (ECT), là một trong số những cảm biến vô cùng quan trọng giúp gia tăng hiệu suất làm việc cho động cơ, giúp động cơ hoạt động ổn định và bảo vệ động cơ.
Cảm biến ECT đảm nhận nhiệm vụ đo lường nhiệt độ hỗn hợp môi chất làm mát và truyền tải thông tin này về ECU. Từ thông tin này, ECU sẽ tính toán, điều chỉnh thời gian phun nhiên liệu, thời điểm đánh lửa và bật/tắt quạt két nước làm mát sao cho thích hợp nhất (1).
Vậy cảm biến nước làm mát ô tô có cấu tạo như thế nào? Chức năng và nhiệm vụ của cảm biến này là gì? Làm cách nào để nhận biết cảm biến ECT hư hỏng? Chi phí thay mới cảm biến ECT hết bao nhiêu? Nên kiểm tra và sửa chữa ở đâu uy tín?…
Tất cả những câu hỏi liên quan đến cảm biến nước làm mát sẽ được 911 chúng tôi giải đáp trong bài viết sau đây. Hãy cùng theo dõi nhé!
Chức năng và nhiệm vụ của cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô
Cảm biến nước làm mát ECT đảm nhận nhiệm vụ đo lường mức nhiệt độ của nước làm mát động cơ, sau đó gửi tín hiệu này về ECU động cơ để ECU thực hiện những điều sau:
Điều chỉnh thời gian phun nhiên liệu:
Khi nhiệt độ của động cơ đang thấp, ECU sẽ điều khiển tăng thời gian phun nhiên liệu (tăng độ rộng xung nhấc kim phun) để làm đậm. Khi nhiệt độ động cơ đã cao, ECU sẽ điều khiển giảm thời gian phun nhiên liệu xuống.
Điều chỉnh góc đánh lửa sớm:
Khi nhiệt độ của động cơ đang thấp, ECU sẽ điều chỉnh tăng góc đánh lửa sớm. Ngược lại, khi nhiệt độ động cơ cao, ECU sẽ điều chỉnh giảm góc đánh lửa sớm.
Điều khiển tốc độ không tải:
Khi động cơ mới khởi động, nhiệt độ lúc này đang còn thấp, ECU sẽ điều khiển van không tải (hoặc bướm ga điện tử) mở rộng thêm để chạy ở tốc độ không tải nhanh (khoảng 900 – 1.000 vòng/phút), để làm nóng động cơ nhằm giảm ma sát giữa các chi tiết trong động cơ và nhanh đạt tới nhiệt độ vận hành ổn định.
Điều khiển quạt làm mát:
Khi nhiệt độ nước làm mát trong khoảng 80 – 87 độ C, ECU sẽ điều khiển quạt làm mát động cơ quay với tốc độ thấp. Khi nhiệt độ nước làm mát đạt khoảng 95 – 98 độ C, ECU sẽ điều khiển quạt làm mát quay với tốc độ cao hơn.
Điều khiển chuyển số:
ECU điều khiển hộp số tự động, kết hợp với tín hiệu từ cảm biến nhiệt độ nước làm mát để điều khiển quá trình chuyển số. Nếu như nhiệt độ của nước làm mát còn thấp, ECU điều khiển hộp số tự động sẽ không điều khiển chuyển lên số truyền tăng OD.
Một số chức năng khác:
- Ở một số dòng xe đời cũ sử dụng cục báo nhiệt độ nước riêng, tín hiệu từ cảm biến còn được sử dụng để báo lên đồng hồ báo nhiệt độ nước làm mát.
- Tín hiệu từ cảm biến nước làm mát còn được sử dụng để điều khiển hệ thống kiểm soát khí xả (EGR), điều khiển trạng thái phun nhiên liệu (Open Loop – Close Loop), điều khiển ngắt tín hiệu điều hòa không khí A/C khi nhiệt độ của nước làm mát đang ở ngưỡng cao…
- Ở một số dòng xe, cảm biến ECT còn được gắn trên két nước làm mát hoặc đầu ra của van hàng nhiệt, mục đích là giám sát quá trình làm việc của van hằng nhiệt.
Tham khảo các bài viết về: Các loại cảm biến xe ô tô
Cấu tạo, nguyên lý, sơ đồ mạch điện, vị trí và thông số kỹ thuật
Hiểu được cấu tạo, nguyên lý làm việc, sơ đồ mạch điện, vị trí và thông số kỹ thuật của ECT giúp các kỹ thuật viên và cả các chủ xe hiểu về kỹ thuật có thể đánh giá được những triệu chứng, hư hỏng và cách kiểm tra chúng:
Cấu tạo:
Cảm biến ECT có cấu tạo dạng trụ rỗng với ren ngoài, bên trong được lắp đặt một nhiệt điện trở với hệ số nhiệt điện trở âm (điện trở giảm khi nhiệt độ cao và ngược lại).
Nguyên lý làm việc:
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát được lắp đặt ngay trong khoang nước của động cơ và tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát. Bởi vì có hệ số điện trở âm nên khi nhiệt độ nước làm mát thấp, điện trở cảm biến sẽ cao.
Ngược lại, khi nhiệt độ nước làm mát cao thì điện trở của cảm biến sẽ giảm xuống. Sự thay đổi điện trở này của cảm biến sẽ biến đổi điện áp đặt ở chân cảm biến.
Điện áp 5V qua điện trở chuẩn (giá trị không thay đổi theo nhiệt độ) đến cảm biến rồi trở về ECU về mass. Như vậy, điện trở chuẩn và nhiệt điện trở trong cảm biến hình thành một cầu phân áp.
Điện áp điểm giữa cầu được đưa tới bộ chuyển đổi tín hiệu tương tự – số (bộ chuyển đổi ADC – Analog to Digital converter).
Khi nhiệt độ động cơ thấp, giá trị điện trở của cảm biến cao và điện áp gửi tới bộ biến đổi ADC lớn. Tín hiệu điện áp được chuyển đổi thành một dãy xung vuông và được giải mã thông qua bộ vi xử lý trung tâm, để thông báo cho ECU động cơ biết rằng động cơ đang lạnh. Khi động cơ nóng, giá trị của điện trở cảm biến giảm theo, kéo theo điện áp đặt giảm, báo cho ECU động cơ biết được động cơ đang nóng.
Sơ đồ mạch điện:
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ECT thường sẽ có 2 dây. Một số dòng xe có bố trí một điện trở nhiệt để báo nhiệt độ nước làm mát trên đồng hồ taplo, chung với cảm biến, nên ta thấy có những loại 3 dây hoặc 4 dây.
Vị trí:
Thông thường, cảm biến ECT sẽ được lắp đặt trên lock máy hoặc trên đường ống nước làm mát, đầu cảm biến sẽ tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát.
Thông số kỹ thuật
Ở nhiệt độ 30 độ C: Rcb = 2 – 3kgΩ. Ở nhiệt độ 100 độ C: Rcb = 200 – 300kgΩ.
Dấu hiệu khi cảm biến nước làm mát gặp vấn đề
Tương tự như tất cả các bộ phận khác trên xe ô tô, cảm biến nước làm mát cũng sẽ xuất hiện những hư hỏng theo thời gian. Một khi cảm biến này gặp lỗi, chúng sẽ kéo theo rất nhiều ảnh hưởng tới quá trình hoạt động của động cơ xe ô tô.
Việc nắm bắt được những dấu hiệu hư hỏng này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ chiếc xe của mình.
Dưới đây, chúng tôi sẽ liệt kê ra những dấu hiệu cho thấy cảm biến nhiệt độ nước làm mát ECT đang gặp vấn đề hư hỏng:
1. Đèn báo lỗi động cơ sáng
Dấu hiệu đầu tiên và dễ nhất biết nhận khi cảm biến nước làm mát hư hỏng, đó là đèn báo lỗi động cơ sáng trên bảng taplo.
Bất kỳ vấn đề nào ở mạch của cảm biến, nó sẽ khiến đèn báo lỗi động cơ sáng để thông báo tới người dùng. Để biết được chính xác nguyên nhân đến từ đâu, bạn hãy mang xe tới các gara sửa chữa ô tô để được kiểm tra.
2. Quạt làm mát không hoạt động
Một số nhà sản xuất sử dụng cảm biến nhiệt độ nước làm mát động cơ, để điều khiển quạt điện làm mát. Khi cảm biến này hoạt động không tốt hoặc hư hỏng, sẽ dẫn tới việc quạt làm mát không được khởi động.
3. Hiệu suất động cơ sụt giảm
Cảm biến ECT có thể tác động trực tiếp tới hỗn hợp hòa khí (không khí + nhiên liệu). Hỗn hợp hòa khí không tốt sẽ khiến động cơ hoạt động thiếu ổn định, sụt giảm công suất…
4. Chạy không tải kém
Khi cảm biến ECT lỗi, hỗn hợp nhiên liệu sẽ điều chỉnh. Điều này khiến động cơ bị rung lắc khi chạy không tải hoặc chạy xe ở tốc độ thấp.
5. Tiêu hao nhiều nhiên liệu sử dụng
Cảm biến ECT lỗi có thể gửi tín hiệu sai lệch tới máy tính trên bo mạch, điều này khiến khả năng tiết kiệm nhiên liệu kém đi.
Chẳng hạn, một cảm biến bị lỗi có thể gửi tín hiệu cho biết động cơ đang nguội khi nó không nguội, và việc nhiều nhiên liệu được cung cấp sẽ làm động cơ nóng nhanh chóng. Điều này sẽ làm giảm khả năng tiết kiệm nhiên liệu và giảm hiệu suất của động cơ.
6. Xe xả khói đen ở ống xả
Khi tín hiệu nhiệt độ của động cơ bị sai lệch, ECU có thể làm giàu hỗn hợp nhiên liệu tới mức quá trình đốt cháy gặp nhiều khó khăn.
Nhiên liệu dư thừa này sẽ cháy trong ống xả và tạo ra khói đen dày đặc. Điều này có thể nghiêm trọng đến mức việc điều khiển xe trong tình trạng như vậy dẫn đến ô nhiễm môi trường.
Xem ngay: Bắt bệnh qua màu khói xe ô tô
Cách kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát ra sao?
Bạn có thể kiểm tra bằng cách theo dõi sự thay đổi dựa trên nhiệt độ theo bảng thông số kỹ thuật của nhà sản xuất. Bạn hãy chuẩn bị một cốc nước nóng/lạnh hoặc sử dụng bật lửa để hơ đầu cảm biến và kiểm tra sự thay đổi của điện trở.
- Nếu sử dụng bật lửa đốt mà điện trở có giá trị trong khoảng 0.2 – 0.3Ω, thì cảm biến vẫn hoạt động bình thường.
- Nếu như nhúng vào trong nước lạnh mà giá trị điện trở tăng lên từ 4.8 – 6.6Ω, thì cảm biến vẫn đang hoạt động bình thường.
- Có thể sử dụng máy chẩn đoán để kiểm tra sự thay đổi của nhiệt độ cảm biến khi khởi động động cơ.
Chi phí kiểm tra và quy trình thay thế cảm biến nhiệt độ nước làm mát?
Chi phí kiểm tra, vệ sinh hay thay mới cảm biến sẽ gồm tiền vật tư + công thợ. Giá cho mỗi bộ cảm biến này là tương đối thấp và nó sẽ có giá khác nhau dựa trên từng dòng xe. Nếu bạn muốn biết giá cả chính xác cho cảm biến nước làm mát ô tô của mình, bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua Hotline trước để được tư vấn và báo giá chính xác nhất.
Còn để thay mới cảm biến nước làm mát, bạn có thể thực hiện theo các bước sau đây:
Bước 1: Định vị cảm biến
Cảm biến ECT thường hướng về phía động cơ, gần bộ tản nhiệt hoặc bộ điều nhiệt. Cảm biến này tương đối nhỏ và thường được lắp đặt bên trong khoang động cơ,nên bạn hãy sử dụng đèn pin để dễ dàng tìm ra nó.
Bước 2: Tháo cáp kết nối khỏi thiết bị
Cảm biến ECT được kết nối với ECU bằng một đầu nối, bạn hãy tháo nó ra. Quá trình thực hiện cần phải cẩn thận, bởi đầu nối nhựa và hệ thống dây điện rất giòn và dễ đứt. Ngắt kết nối và đặt cáp sang một bên để nó bên ngoài khoang động cơ.
Bước 3: Nới lỏng và gỡ bỏ cảm biến cũ ra
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô được lắp đặt giống như một bugi, vậy nên bạn cần phải tháo ra để thay thế. Hãy sử dụng cờ lê, cẩn thận nới lỏng cảm biến theo hướng ngược kim đồng hồ, không nên sử dụng lực quá lớn.
Khi cảm biến đã nới lỏng, hãy sử dụng tay để tháo và lấy nó ra khỏi ổ cắm. Nước làm mát có thể bị rò rỉ ra trong thời điểm này. Do đó, hãy chuẩn bị sẵn cả dung dịch nước làm mát để bổ sung, hoặc cân nhắc thay mới nếu cần.
Bước 4: Lắp đặt cảm biến mới
Sử dụng khăn sạch để lau bụi bẩn và mảnh vụn tại vị trí lắp đặt, để cảm biến có thể hoạt động hiệu quả nhất. Đặt cảm biến mới trong các ren và sử dụng tay để vặn theo chiều thuận kim đồng hồ. Sau đó, sử dụng cờ lê để siết chặt cảm biến tới mức được chỉ định trong hướng dẫn.
Bước 5: Cắm lại cáp kết nối
Khi đã lắp đặt xong cảm biến mới, bạn hãy kết nối lại cáp. Hãy chắc chắn đầu nối sạch và không có mảnh vụn, sau đó cẩn thận cắm nó vào cảm biến mới, thắt chặt cẩn thận mọi kẹp để đảm bảo kết nối tốt với thiết bị đầu cuối.
Để đảm bảo cảm biến nhiệt độ nước làm mát mới đang hoạt động, hãy khởi động động cơ và khi nó ấm lên, hãy theo dõi đồng hồ đo nhiệt độ trên bảng điều khiển để đảm bảo nhiệt độ chính xác đang được duy trì.
Địa chỉ kiểm tra cảm biến uy tín hiện đại
Là gara chuyên sửa chữa các dòng xe ô tô đời mới, 911Workshop sở hữu đầy đủ các công cụ hỗ trợ chẩn đoán và sửa chữa hiện đại. Đồng thời, chúng tôi còn có đội ngũ kỹ thuật viên dày dặn kinh nghiệm, được đào tạo bài bản và chuyên sâu trong việc áp dụng các công nghệ hiện đại vào quá trình sửa chữa. Qua đó giúp việc chẩn đoán bắt bệnh được diễn ra một cách chính xác và nhanh chóng nhất.
Toàn bộ những hư hỏng trên cảm biến ô tô của quý khách đều sẽ được chẩn đoán một cách chính xác, từ đó đưa ra những phương án xử lý phù hợp nhất.
Vậy nếu bạn đang mong muốn tìm được một địa chỉ kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô nói riêng, hay các cảm biến khác trên xe ô tô nói chung, hãy ghé thăm gara của chúng tôi để các KTV tiến hành kiểm tra giúp bạn. Hân hạnh được đón tiếp quý khách tại gara!
Tham khảo thêm: Các kiến thức ô tô hữu ích
